Młodość. Wyznania nastolatków - recenzja

Kiedyś ktoś mi powiedział, że dojrzewanie jest jak przeobrażanie się gąsienicy w motyla. To największe kłamstwo, jakie usłyszałam! Poczwarce jest wszystko jedno, że jest brzydka, że ktoś się z niej śmieje, że inne owady już są sobą, a ona czeka, nie rozumiejąc co się dzieje w niej i wokół. Śpi, zamknięta szczelnie w swoim kokonie i ma to w nosie. Nastolatek niczego nie ma w nosie. Boi się, nie rozumie, krzyczy w środku, choć milczy na zewnątrz. Nie poznaje sam siebie, nie poznaje innych, czuje się sam w tłumie ludzi. Linn Skåber znalazła w sobie odwagę, by wyjść do dojrzewających, młodych ludzi i zrozumieć to, co czują. Wysłuchać ich. A potem zamknąć to w książce, dopełnionej ilustracjami Lisy Aisato. Całość sprawia, że brakuje tchu i brakuje słów, wszystko zaś nabiera zupełnie nowego wymiaru, takiego prawdziwego, czasem mokrego od łez, czasem brudnego od bagna, w którym zdarza się tonąć, a czasem rozpromienionego tęczą i przebłyskami słońca. Taka właśnie jest „Młodość”. I spróbuję Wam dziś o niej opowiedzieć…

Autorka we wstępie porównała dorastanie do przemeblowania. Takiego, które odbywa się bez niczyjej zgody, pod nieobecność. I nagle wszystko jest inne, obce, dziwnie pachnie i wydaje się nie pasować do tego, kim byłeś zaledwie wczoraj. Komuś może się to podobać. Innemu nie. I trudno bardziej trafnie opisać to wszystko, co dzieje się w nas, gdy zaczynamy wkraczać w dorosłość. Nie ma przecież jednej recepty na dojrzewanie. Nie ma instrukcji obsługi. Czasem jest ono ciche, podstępne, w milczeniu wyrywające nam dzieciństwo. Czasem zaś krzyczy głośno, tupie, bije lub wręcz przeciwnie, robi z nas ofiarę, wyciska łzy z oczu. I choć to przerażające, jest to najzupełniej normalne. I trzeba o tym mówić, choć trudno to zrobić, gdy emocje wręcz kipią, gdy trudno skupić myśli, gdy ryzykowne zachowania, pierwsze miłości, pożądanie, niezrozumienie, lęk, złość, potrzeba akceptacji, bezbronność zabierają umiejętność opowiedzenia z dystansu, spojrzenia na wszystko szerokokątnie. I właśnie dlatego bardzo cieszę się, że Linn Skåber podjęła się trudu zebrania opowieści młodzieży i ubrania ich w słowa. Historie, które przeczytacie na kartach jej książki są piękne, choć zawsze trudne. Czasem pełne nadziei. Innym razem zupełnie nie. W niektórych odnajdziecie siebie. Inne nie mogłoby być bardziej dalekie od tego, co przeżywacie. Zawsze jednak przedstawiają życie. Bez koloryzowania. Bez protekcjonalizmu, po który dorośli z taką lekkością sięgają. I to czyni wartość tej książki!

„Młodość” to zbiór 31 tekstów. Wszystkie inspirowane są rozmowami z młodzieżą. Niektóre są bardzo krótkie, inne liryczne, przypominające wręcz poematy. Są wśród nich takie, które są zlepkami różnych historii, a powstały tekst, dłuższy, bogatszy w detale, bardzo głęboko schodzi do tego, co dzieje się w bohaterze opowiadania. Każdy zaś rozdział, bez względu na formę czy treść, pełen jest emocji, przeżyć i ważnych tematów, dotykających najczulszych strun duszy i serca. Autorka nie boi się mówić o odrzuceniu, śmierci, zdradzie, niezrozumieniu, homoseksualizmie, agresji – tak tej wprost, jak i biernej. Nie unika dylematów moralnych, które targają dojrzewającymi umysłami. Nie stroni od wulgaryzmów tam, gdzie młodzież by ich użyła. I dobrze! Bo choć my, rodzice, często wybieramy, by wierzyć, że nasze dojrzewające potomstwo jest grzeczne i ułożone, to bywa, że klnie, pali, pije, rani innych, rani siebie. I trzeba na to otworzyć oczy! Bo jeśli tego nie zrobimy, nikomu nie pomożemy.

Czytelnicze Podwórko - recenzje książek dla dzieci

Dla kogo jest „Młodość”? To chyba najlepiej postawione pytanie. Z jednej strony uważam, że właśnie dla młodych. Po to, by zrozumieli, że nie są sami. Po to, by znaleźli zrozumienie dla tego, co dzieje się w ich przyjaciołach. Po to, by pochylając się nad tekstem, odszukali siłę do nazwania tego, co nienazwane. Ale jest to opowieść także dla dorosłych. By przypomnieli sobie, czymże w istocie jest dorastanie. By dali swoim dzieciom przestrzeń do popełniania błędów, ale by trwali przy nich, nieoceniający i spokojni, by pomóc wtedy, gdy ta pomoc będzie oczekiwana. By potrafili znaleźć w sobie akceptację dla tego, że ich dzieci będą dojrzewać tak, a nie inaczej. Że pewnie kiedyś będą motylem. Choć niekoniecznie takim, jakiego sobie wymyślimy. I by w naszych oczach był on najpiękniejszy, bez względu na wszystko.

Co w „Młodości” zachwyca? (Bo ta książka zachwyca, za to ręczę!) Wszystko! Teksty są tak esencjonalne, tak prawdziwe i tak pełne emocji, że nie sposób czytać je nie czując nic. Liryczne, zupełnie od siebie różne, nigdy o takim samym ładunku, dotykające spraw tak wielu, i tak ważnych, że będziecie chcieli do tych opowieści wracać. Całość zaś dopełniają fenomenalne ilustracje Lisy Aisato, która jak naprawdę nikt inny potrafi uchwycić wszystko, co zamknięte jest w słowie „człowiek”. Niektóre znacie pewnie z „Życia”, niektóre stworzone specjalnie do treści, której towarzyszą. Wszystkie cudowne, metaforyczne, mówiące nierzadko jeszcze więcej, niż słowa. Każdy inny, wszystkie wyjątkowe. Bo i taka jest ta książka. Jedyna w swoim rodzaju.

Jeśli jest jakiś tytuł, który trzeba mieć w swojej biblioteczce, to jest nią właśnie „Młodość”. I naprawdę mocno wierzę, że ten duet autorek nie powiedział jeszcze ostatniego słowa i panie nad człowieczeństwem pochylą się razem jeszcze nie raz, bo efekt ich prac jest zdumiewający. To naprawdę jedna z piękniejszych książek, jakie mamy.